Het eerste blindegeleidepaardje van Europa is voor Brugse Monique

Maak kennis met Dinky: 2 jaar oud, 70 centimeter hoog. Hij zal straks blinden helpen om zich veilig te verplaatsen in het verkeer, de bus te nemen of obstakels op straten, stoepen en andere publieke plaatsen te ontwijken. Alleen, hij is geen hond, maar een Hollands mini-paard.

Dinky is het eerste blindengeleidepaard(je) in opleiding in ons land. En zijn lesgeefster is niet de eerste de beste. Jules O’ Dwyre (51), een Britse die al jaren in Tongeren woont, is voltijds trainster van blindengeleidehonden. U kent haar misschien van tv, want twee jaar geleden verbaasde ze miljoenen kijkers met haar spectaculaire hondenshow waarmee ze de Britse ‘Got Talent’ won. Nu trekt ze al een maand lang met Dinky de stad in. “Elke dag ga ik met hem op pad, en na een half jaar is hij klaar om de ogen te zijn van de blinden”, vertelt Jules.

Trainen

“Hij moet wennen aan het verkeer in de stad, de geluiden op straat en de mensen die hij tegenkomt”, vervolgt ze. “Hij moet een zebrapad kunnen lezen en obstakels – waar blinden kunnen tegen aan lopen of over struikelen – herkennen zodat ze veilig op straat, stoepen en in parken kunnen stappen. Hij is al mee op de bus gegaan en hij kent een lift. Een ondergrondse parking is voor hem niet vreemd en hij neemt trappen. Ook verkent hij winkels”, aldus Jules. En Dinky doet dat allemaal heel goed. “Hij is rustig, luistert met gespitste oren en volgt de bevelen die ik hem geef goed op. Hij wordt niet vlug afgeleid en focust zich op wat hij moet doen. Hij pikt snel nieuwe situaties op en is niet bang van mensen.”

Al 20 jaar wordt ermee gewerkt in de VS. Tot grote tevredenheid van de blinden. Waarom zou dat hier niet kunnen?  (Trainer Jules O’ Dwyre)

Primeur

In de Verenigde Staten van Amerika zijn blindengeleidepaarden geen uitzondering. “Al 20 jaar wordt ermee gewerkt. Tot grote tevredenheid van de blinden”, werpt Jules op. “Waarom zou dat hier niet kunnen?” En er is ook vraag naar, zegt ze. “Dinky is het eerste mini-paard dat ik nu train. Ik ben nog maar net gestart met de opleiding of ik heb al van drie blinden de vraag gekregen hen een blindengeleidepaardje af te leveren.” Hier kennen we het fenomeen alvast nog niet. Het is voor het eerst in Europa dat een persoon met een visuele beperking geholpen zal worden door een paardje.

Nieuwe wereld gaat open

Dinky wordt na zijn training in september de trouwe gezel van Monique Van den Abbeel (42), een blinde vrouw uit Brugge en auteur van het boek ‘Graag zien’ . “Ze heeft Dinky al ontmoet en is met hem door de stad getrokken. Haar eerste ervaring met Dinky spreekt boekdelen. Met Dinky gaat nu al een nieuwe wereld voor haar open”, getuigt O’Dwyre. “Ze kreeg er vlinders van in de buik, en het hoefgetrappel klonk als muziek in de oren. Kortom, ze wil Dinky als metgezel en begeleider in haar leven.”

Ze heeft Dinky al ontmoet en is met hem door de stad getrokken. Die eerste ervaring spreekt boekdelen. Met Dinky gaat nu al een nieuwe wereld voor haar open.  (Trainer Jules O’ Dwyre)

“Ik kijk er zo hard naar uit”, beaamt Monique, die met een visuele beperking werd geboren en sinds haar elfde helemaal blind is. “Twee jaar geleden overleed mijn laatste blindengeleidehond Xena. Dat heeft me lang aangegrepen. Een nieuwe hond heb ik nog niet kunnen toelaten in mijn leven. Via Facebook kwam ik met Jules in contact. De eerste kennismaking met paardje Dinky verliep geweldig. De komende maanden ga ik regelmatig terug om die band tussen ons te versterken.”

Na de zomer moet Dinky dan de trouwe vriend van Monique worden. Het is de bedoeling dat hij haar zal vergezellen op bezoek in de supermarkt of de bakker. Aan Radio 2 vertelt Monique dat ze sinds het overlijden van Xena sowieso te weinig buitenkomt. Ze hoopt met het paardje weer te kunnen genieten van wandelingen in het bos of op het strand. “Ik besef dat mensen even zullen schrikken, maar Dinky is superlief en kan normaal overal vlot mee naar binnen.”

Een paard in de gang?

Maar het is toch niet vanzelfsprekend om een paardje in huis te halen? “Dinky is geen dinky toy (lees, een speelgoedje) en ook geen huisdier en het is ook niet de bedoeling om van Dinky een huisdier te maken”, legt O’Dwyre uit. “Hij mag in huis komen om kennis te maken met de toestand van de vloer en obstakels die hem de doorgang versperren. Het is voor hem ook een leerplek.” Bovendien is Dinky zindelijk, gaat hij niet in de zetel zitten en laat hij geen haren achter.

“Maar we moeten van Dinky geen mens maken. Hij is en blijft een paard en dat moet zo blijven. Overdag als ik niet met hem op pad ga en ’s nachts verblijft hij buiten. Blinden die straks een blindengeleidepaardje ter beschikking krijgen, moeten dat ook doen. Een afgebakend tuintje of gazon van 20 bij 20 meter volstaat.” Volgens Radio 2 wil Monique haar garage omtoveren tot een stal.

En wat met de drollen van zo’n paardje? Die stinken veel minder dan die van honden, stelt Monique, die zegt altijd poepzakjes op zak te zullen hebben.

Nog beter dan een hond

Voor O’ Dwyre is een blindengeleidepaardje – en dan hebben we het niet over de drollen, maar over de capaciteiten als hulpdier – de evenknie van een Golden Retriever of Labrador. “Ik ben z’n opleiding niet gestart om de blindengeleidehond te vervangen door een paardje dat er toevallig uitziet als een grote herdershond. Dinky is evenwaardig aan een Golden Retriever of Labrador. Dinky haalt eenzelfde niveau als een hond die voor gebruik door blinden wordt opgeleid.”

Dinky heeft zelfs enkele bijkomende pluspunten. “De paardjes zijn 20 tot 30 jaar inzetbaar bij blinden. Bij honden is dat hooguit 10 jaar”, stelt Jules. “De ogen van een paard staan meer naar buiten gericht waardoor ze een veel breder gezichtsveld hebben dan een hond. Een hond moet z’n kop draaien om naar links of rechts te kijken, een paard doet dat niet.”

De paardjes zijn 20 tot 30 jaar inzetbaar bij blinden. Bij honden is dat hooguit 10 jaar. (Trainer Jules O’ Dwyre)

Of de ex-winnares van Britain’s Got Talent door Dinky een nieuwe weg inslaat? “Ik ga zien hoe het loopt. Het is nu een uit de hand gelopen hobby. Dog dance (discipline waarin Jules de Britse Got Talent won) zet ik bewust op een laag pitje omdat twee van m’n honden gestorven zijn. Het verlies van Chase (één van de Border Collies die de show voor Got Talent deden) is aan de gevolgen van een kwaadaardige tumor overleden. Ik ben nog niet bekomen van hun dood. Met Dinky zocht en vond ik een nieuwe hobby en uitdaging”, besluit Jules O’Dwyre.